Een veel vergeten hulpmiddel in de Eerste Hulp verlening is de isolatiedeken of reddingsdeken. Deze deken kan je gebruiken om een slachtoffer te beschermen tegen onderkoeling en weersinvloeden. De isolatiedeken is isolerend, waterdicht, geleidend maar helaas ook brandbaar. Het basis materiaal bestaat uit aluminiumfolie. De meeste dekens hebben een goud- en zilverkleurige zijde.

Je gebruikt een isolatiedeken wanneer een slachtoffer onderkoeld dreigt te raken. Je kunt de deken kun je ook gebruiken wanneer een slachtoffer in de hitte ligt en je het slachtoffer niet kunt verplaatsen.

Het gebruik is eenvoudig. Wikkel een slachtoffer in de deken. Pak de ledematen en het hoofd zo veel mogelijk apart in. Het gezicht moet vrij blijven. De ademhaling moet vrij blijven.

• Een mens verliest 60% van de lichaamswarmte via het hoofd. Iemand inpakken met een reddingsdeken kan van levensbelang zijn;
• Creëer schaduw of een afdak door een isolatiedeken boven het slachtoffer te houden. Zo kun je tegen zon en regen beschermen;
• De goudkleurige zijde aan de buitenkant wanneer de omgeving koud is;
• De zilverkleurige zijde aan de buitenkant wanneer de omgeving warm is.

Een serieus risico is de brandbaarheid van de isolatiedeken. Mensen die gered worden uit een brandend huis worden vaak ingepakt met de deken. Dit is juist, maar doe dit alsjeblieft zo ver mogelijk van de brand, zodat de deken geen vlam kan vatten.

De isolatiedeken en een AED

De isolatiedeken is geleidend. Dat betekent dat stroom er gemakkelijk ‘doorheen’ kan. Het is belangrijk dat jij als hulpverlener veilig blijft en hulp kunt blijven verlenen. Wanneer je een slachtoffer hebt ingepakt met een deken en je gaat een AED gebruiken. Zorg dan dat er zo min mogelijk contact is tussen de elektroden van de AED en de reddingsdeken.

Onderkoeling

Wat is onderkoeling? Bij onderkoeling de lichaamstemperatuur te laag. Men spreekt doorgaans van onderkoeling als de kerntemperatuur onder de 35 graden daalt. Dan kunnen processen in het lichaam verstoord kunnen raken.De normale lichaamstemperatuur van een mens varieert tussen de 35,5 en de 37,5 graden Celsius. Bij een lichaamstemperatuur van 36 °C krijg je al een rillerig gevoel.

Symptomen van onderkoeling

De eerste onderkoelingsverschijnselen beginnen als de lichaamstemperatuur zakt naar 35 °C, je kunt dan last krijgen van desoriëntatie, verlaagde hartslag en verwardheid. Wanneer de temperatuur verder daalt naar 33°C krijg je last van spierstijfheid, grote pupillen en kramp. Op de grens van 31°C zijn er geen peesreflexen, en kan het slachtoffer bewusteloos raken door zuurstofgebrek. 29°C wordt toch al snel een kritieke toestand, bewusteloosheid slaat toe, er zal geen reactie meer zijn op pijnprikkels en een hartstilstand kan het gevolg zijn. Een lichaamstemperatuur onder de 27°C is zonder medisch ingrijpen bijna altijd dodelijk, hoewel er natuurlijk altijd uitzonderingen zijn.

Behandeling van onderkoeling

Wanneer je iemand aantreft met onderkoelingsverschijnselen, kun je het beste eerst het alarmnummer 112 bellen. Probeer het slachtoffer zo snel mogelijk naar binnen te brengen, goed af te drogen, en verdere afkoeling voorkomen door dekens, jassen, doeken etc. over hem of haar heen te leggen. Een slachtoffer kan ook met lichaamswarmte worden opgewarmd, gebruik bijvoorbeeld een slaapzak.

Rillen kost erg veel energie, dit energieverbruik moet worden aangevuld door bijvoorbeeld energierijke suikerhoudende dranken of voeding. Dit mag natuurlijk altijd alleen als het slachtoffer bij bewustzijn is (dit om verstikking te voorkomen). Ook is het heel belangrijk dat het slachtoffer goed in de gaten wordt gehouden, en indien nodig zelfs te reanimeren.

Snelste manier om iemand op te warmen

De snelste manier om iemand op te warmen is hem of haar in een bad met lauwwarm water te leggen.

Deze en andere tips uit de praktijk hoort u tijdens de BHV cursussen van De Veiligheidstrainer.